مهرام، آغازگر تحولی در ذائقه ایرانی
در نیمه نخست قرن چهاردهم شمسی، صنعت فرآوری مواد غذایی در ایران همچنان چهره‌ای سنتی داشت. محصولات آماده مصرف، آن‌گونه که امروز در سبد غذایی خانوارها دیده می‌شود، نه تولید می‌شد و نه مصرف آن رایج بود. در این میان، سس‌های خوراکی – به‌ویژه مایونز – از جمله محصولاتی بودند که تا پیش از دهه ۱۳۵۰ به‌طور کامل از بازار داخلی غایب بودند. نقطه عطف این تحول، ورود شرکت‌هایی همچون مهرام در سال ۱۳۴۸ به عرصه تولید سس به صورت صنعتی در ایران و پس از آن بیژن بود.
پیش از سال ۱۳۴۸: نبود تولید داخلی و شناخت عمومی
تا پیش از تأسیس شرکت‌های مهرام و پس از آن بیژن، سس به عنوان یک محصول غذایی در فرهنگ مصرف ایرانی جایگاه مشخصی نداشت. اگرچه ممکن بود نمونه‌هایی محدود از سس‌های وارداتی در فروشگاه‌های مخصوص خارجی‌ها یا دیپلمات‌ها یافت شود، اما تولید داخلی سس به‌طور کامل وجود نداشت و زیرساختی نیز برای آن فراهم نشده بود. دستگاه‌ها، دانش فنی و زنجیره تأمین مورد نیاز برای تولید سس در کشور، در آن زمان هنوز فراهم نشده بود.
مهرام؛ پیشگام در تولید صنعتی سس مایونز در ایران
در سال ۱۳۴۸، شرکت مهرام با هدف تولید سس‌های خوراکی از جمله مایونز، فرانسوی، هزارجزیره و کچاپ، آغاز به کار کرد. این شرکت با بهره‌گیری از ماشین‌آلات مدرن اروپایی، بهره‌مندی از دانش فنی متخصصان داخلی و خارجی، و رعایت استانداردهای بهداشتی روز، توانست در زمانی کوتاه، سس مایونز را به سفره ایرانی وارد کند.
استقبال گسترده مصرف‌کنندگان، مهرام را در مسیر توسعه قرار داد و این شرکت به یکی از بازیگران کلیدی صنعت فرآورده‌های غذایی ایران تبدیل شد.
بیژن؛ همراهی در توسعه صنعت سس
هم‌زمان با مهرام، شرکت بیژن نیز با ورود به بازار سس‌های خوراکی، سهم مهمی در فرهنگ‌سازی مصرف این دسته از محصولات ایفا کرد. این هم‌افزایی باعث شد تا ظرف چند سال، سس مایونز و سایر سس‌ها به بخش جدایی‌ناپذیری از غذاهای ایرانی – به‌ویژه در سبک‌های جدید تغذیه – تبدیل شوند.
بررسی ادعای تأسیس شرکت‌های پیش از ۱۳۴۸ در زمینه سس
در سال‌های اخیر، برخی شرکت‌ها با ادعای سابقه تأسیس در دهه ۱۳۲۰ یا ۱۳۳۰، سعی در القای پیشگامی در صنعت سس داشته‌اند. در این خصوص باید به چند نکته مهم توجه کرد:
- تأسیس شرکت به معنای فعالیت در حوزه خاصی (مانند سس) نیست.
- هیچ سند یا منبع معتبر مکتوبی از تولید صنعتی سس در ایران پیش از سال ۱۳۴۸ وجود ندارد.
- حتی در اسناد ثبت برند و گزارش‌های مطبوعاتی دهه‌های ۱۳۲۰ و ۱۳۳۰ نیز نشانی از تولید سس به چشم نمی‌خورد.
بر این اساس، می‌توان با اطمینان گفت که صنعت سس در ایران از سال ۱۳۴۸ و با تلاش‌های شرکت‌هایی چون مهرام و بیژن پایه‌گذاری شد.
نتیجه‌گیری
تاریخچه ورود سس مایونز به ایران، داستان شکل‌گیری یک صنعت جدید در بستر فرهنگی متفاوت است. شرکت مهرام نه‌تنها با تولید این محصول، بلکه با معرفی سبک تازه‌ای از مصرف، نقش کلیدی در تغییر ذائقه غذایی ایرانیان ایفا کرد. این دستاورد، مهرام را به عنوان یکی از پیشگامان واقعی صنعت غذایی مدرن در ایران معرفی می‌کند؛ شرکتی که با نوآوری، کیفیت و اصالت، مسیر تازه‌ای را در سفره ایرانی گشود.
منبع:
https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B3_%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%B2